Roemenië

zondag 6 mei 2018

Het is zondagmorgen en we zullen geen kerkdienst bijwonen, want we verstaan er vast niets van. Wel is het bij het ontbijt eerst wachten op het nodige broodmateriaal, want men is zeker niet gewend om een grote groep tegelijk te hebben. Het is vandaag weer een mooie dag en we gaan naar het ontbijt de stad in. We bezoeken eerst het plein me de roomse kerk en lopen dan naar de Unitarysche hoek met de theologische school en bisschopswoning en verderop de kerk. Op het plein voor de orthodoxe kerk is het druk, want de mensen kunnen er daar allemaal niet in. Bij de Hervormde kerk moeten we een kwartier wachten, want de dienst duurt wat langer. Het is vandaag moederdag en er werd gedoopt in de dienst. De dominee is getrouwd met een Nederlandse vrouw en spreekt daarom ook Nederlands. Hij vertelt ons over de kerk en de verlatingsangst in de loop van de tijd. We bekijken ook de kleine tentoonstelling van het verleden in de rechter toren van de kerk. Dan gaan we naar een lunch adres en eten daar lekker. Na de maaltijd lopen we de oude stad weer in, langs een gerestaureerd stuk stadsmuur. Zo komen bij de Fransiskaner kerk die voor de Unitaryschen de grote kerk is, hij is prachtig opgeknapt. Nu komen we bij de Hongaars Roemeense universiteit, waar ’t het drukte van belang is vanwege het slagen van de studenten voor hun examen. Terug lopend naar het hotel begint het te stormen en hard te regenen, zodat we zo gauw mogelijk naar het hotel gaan en in de kamer uitrusten.

Maandag 7 mei

We hebben vannacht beter geslapen dan gisteren want toen was er nogal wat lawaai in de straat waar ’t onze kamer aanlag, omdat we de ramen open hadden vanwege de warmte. Wel hoorden we vanmorgen ook de vliegtuigen weer over de stad vliegen, maar zo waren we hier ook geland. Gisteravond zijn we met elkaar na het eten nog de stad in geweest om op een terrasje te zitten. De stad heeft veel pleintjes waar terrassen zijn en goed bezet zijn door de studenten die ’t de stad heeft. Vanmorgen stond de bus om half tien klaar om ons naar ons andere plaats te brengen, dit jaar een grote royale bus voor meer dan 30 personen en die houden we de hele week. In Gherla bekeken we de buitenkant van de Armeense kerk, want in die plaats wonen nog veel Armeniers, ze waren kooplieden die zich hier vestigden. Onderweg waren de bloeiende accasias een prachtig gezicht. Onze eerste stopplaaats, zeg maar plaspauze, kregen we op de grens met Mara Mures, waar ’t wij die provincie inrijden. We kregen een heerlijk middag eten in Baia Mare op het terras. Toen gingen we weer verder de Karpaten in om een pas op 988 m over te gaan met een mooi uitzicht op de bergen van de Oekraïne. Dichtbij onze andere standplaats bezochten we in Desesti een heel oude orthodoxe kerk in hout met afbeeldingen uit de bijbel en ikoanen op het hout beschilderd . De kerk is Werelderfgoed en de pastor zei ons het een en ander er over. Op weg naar het hotel reden we nog even de Roemeensk Oekraïnyske grenspost langs. In het hotel moesten we zelf de koffers naar boven sjouwen want er is geen lift . Het hotel staat naast het geboortehuis van Eli Wiesel en is als museum ingericht. Het was vandaag weer een prachtige zonnige dag .

Dinsdag 8 mei

Vandaag zullen we een aantal memorialen bezoeken in Sighetu en daar buiten. We lopen eerst de stad in om naar het memoriaal over de Roemeense geschiedenis iets te zien. Het museum is gevestigd in een gevangenis die gebouwd is door de communisten en waar veel tegenstanders van het communisme vastgezet zijn zonder een rechtszaak of proces. Het is een zeer passend geheel en men kan lang niet alles bekijken ook om ’t de beschrijving in het Roemeens is . We kregen wel een beschrijving mee in het Engels of Duits, maar om alles te lezen valt ook niet mee. Midden in de ruimte waar de gevangenen gelucht werden was een muur met alle namen van de mensen die zijn omgekomen. Ook was er onder de grond een ruimte voor een meditatief moment. Buiten het gebouw stond ook een zeer aangrijpende byldengroep die de ferslagen mensen ferbeelden . Daarna reden we de stad uit om de plaats te bekijken waar sommige doden gedumpt werden op het armenkerkhof. Hier staan ook stenen met alle namen en een haag in de vorm van het land Roemenië en een monument The Ladder of life platform, waar we op konden klimmen. Met de bus gingen toen naar een wat vriendelijker gebeurtenis de begraafplaats van Sapanta, waar we eerst weer een goed middagmaal kregen. De begraafplaats staat vol met ornamenten gemaakt uit hout met afbeeldingen en verhalen van de mensen die daar zijn begraven. Een bezoeker beschreef het zo: Het kerkhof is heel mooi, niet een plaats van de dood, maar hier schijnt de dood ook mooi te zijn, en daarvoor dank ik de maker. Het dorp is het echt historische Maramures. Langs de straat stonden veel kraampjes met traditionele kleren en ander handwerk. Toen gingen we terug naar Sighetu om een bezoek te brengen aan het Elie Wieselhuis, ook weer een memorabele gebeuren dat toegelicht werd, ook als je het verhaal hoort uit het boek “de dagen” dat Elie Wiesel heeft geschreven over die tijd dat ze daar leefden en door Rob voorgelezen werd uit zijn boek de Nacht in het Fries. Voldaan en vol met indrukken zochten we onze kamer in het hotel weer op om bij te komen van alle dramatische gebeurtenissen.

Woensdag 9 mei

Vandaag verhuizen we naar een nieuw adres en moeten daarvoor meer dan 200 km rijden en dat duurt bijna de hele dag, omdat men hier hooguit een snelheid van 50 km per uur kan halen. Het ging vandaag nog langzamer omdat ze overal met de wegen bezig waren. Op 10 km van Sighetu hebben we eerst een prachtig mooi nieuw klooster bekeken, wat na de communistische tijd helemaal in de stijl van de streek Mara mures opgebouwd is, met een zeer spitse torens. De zon scheen maar de lucht was bewolkt en later in de bus kregen we na het middageten een dikke regenbui. Het middageten was deze keer wat eenvoudiger, boterham met allerlei soorten beleg op een schaal, maar geen boter er bij, en een bakje ijs toe. De streek van Maramures is Bokovina , het beukenland en veel huizen zijn ook nog van hout, maar er worden nog veel meer nieuwe huizen gebouwd van beton en steen, maar die zijn vaak maar half klaar. De dorpen zijn ook echte streekdorpen waar de huizen ook allemaal aan de weg staan. Hoe verder we kwamen hoe slechter de wegen waren. Toen we over de passen gereden waren, was het helemaal slecht, maar men was ook hard aan het werk ermee. We moesten vandaag drie passen over, de eerste was op een hoogte van 1416 m op de scheiding van het oude Oostenrijk en Moldavië, de tweede was op een hoogte van 1271 m en de derde op 1096 m. Nu zijn we in het Roemeense Moldavië , met weer een heel andere bouwstijl en bewoners. Voor we naar het hotel gingen bezochten we nog een heel oud klooster in Voronet . We mochten in korte broek niet naar binnen, maar moesten een soort rokje omslaan, dus grote hilariteit en maar fotos maken. Giel heeft ons een uitvoerige uitleg over de fresko’s van de buitenzijde van de kerk gegeven en daarna zijn we naar het Best Western hotel in Guru Humorulul gegaan, waar we van het buffet konden eten.